Naar schatting 6% van de Nederlanders is Moslim. Een steeds groter wordende groep binnen ons land eet (en leeft) halal. Halal wil zeggen dat een voedingsmiddel is toegestaan volgens de Islamitische spijswetten. Maar wat schrijven die wetten nu eigenlijk voor? Wat mag wel, en wat mag niet?
Kleine waarschuwing vooraf; een deel van dit artikel is wellicht minder geschikt voor mensen die visueel zijn ingesteld.
Sunnah
De spijswetten staan verklaard in de Sunnah, het boek over het leven, de daden en de leringen van de profeet Mohammed. Halal betekent rein, of schoon.
Wat mag wel?
· Sowieso toegestaan zijn alle groente, fruit en noten. Deze moeten wel goed gewassen zijn; anders kunnen er insecten op zitten, en die zijn niet halal.
· Granen.
· De volgende soorten vlees (mits halal bereid): gevogelte (kip, kalkoen), haas, konijn, vogels (zang- en loopvogels) en hoefdieren (zoals hert, kameel, schaap, lam en geit).
· Vissen, mits deze geen schade kunnen toebrengen aan de mens. De haai is door deze regel onderwerp van discussie onder Islamitisch geleerden.
Wat mag niet?
· Alcohol kan verslavend zijn en is daarom verboden.
· Vlees van dieren die zelf vlees of aas (kadavers van dode dieren) eten. Enkele voorbeelden hiervan zijn krabben, krokodillen, slangen en garnalen.
· Varkens en varkensachtigen (varkens zijn onreine dieren).
· Vlees van zogende jongen of moederdieren
· Vlees van roofdieren met klauwen, hoek- en slagtanden
· Bloed is ook onrein.
· Met veel E-nummers is het opletten, omdat ze kunnen worden verkregen uit bijvoorbeeld varkensvlees, koemelk, dierlijk eiwit of insecten. Vaak is het al dan niet halal zijn van een E-nummer afhankelijk van de leefomstandigheden van het gebruikte dier. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
- E120 (Karmijnzuur), een rode kleurstof die wordt gewonnen uit de lijfjes van schildluizen;
- E441 (Gelatine), Een verdikkingsmiddel en bindmiddel, uit slachtafval (vooral botten en huid). Kan slachtafval van elk dier zijn, dus ook van het varken (of een dier dat niet halal geslacht is).
- E920 (L-Cysteine), een broodverbeteraar. Het is een aminozuur dat voorkomt in haren, veren en andere (dierlijke) eiwitten. Dit kunnen dus varkenseiwitten zijn.
Halal bereidingswijzen
Niet alleen het eten moet halal zijn, het hele productieproces wat eraan vooraf gaat ook. Zo mag het vlees niet bereid woden in een pan waarin ook niet-halal vlees is bereid. Dat geldt ook voor servies, snijplanken en keukengerei.
Ook de vetten waarin gebakken wordt moeten halal zijn, dus plantaardige vetten zoals olijfolie.
Het slachtproces
Nogmaals; waarschuwing voor degenen die visueel ingesteld zijn
Het Islamitische slachtproces wordt aangeduid met de term dhabiha. Niet alleen het soort dier, maar ook de manier van slachten moet rein zijn. Het dier moet allereerst goed geleefd hebben.
Tijdens de slachting leeft het dier nog, en wordt het met respect behandeld, het moet gezond zijn, en mag niet verwond zijn. Het dier mag niet gestrest zijn of gestrest raken. Het dier mag geen
andere dieren zien sterven en niet verdoofd worden.
Gedurende het ritueel wordt het dier met de kop naar Mekka gelegd. Tijdens de slacht moeten de woorden “Bismillah (Allahu Akbar)” worden uitgesproken. De hals moet met een vlijmscherp mes, in één keer worden doorgesneden. Hierbij mag het ruggenmerg niet worden beschadigd. Het dier moet daarna helemaal uitbloeden.
Overigens moet het voer dat het dier heeft gehad, uiteraard ook aan de richtlijnen voldoen.
Keurmerken
Er bestaan keurmerken om het halal-zijn van een product te waarborgen.
- HALAL CORRECT: Met dit keurmerk wordt aangegeven dat de halalwaardigheid van het gehele productieproces (van de slacht tot het verpakken) wordt gewaarborgd. Dit keurmerk wordt beheerd door Stichting Halal Correct Certification. Deze organisatie geeft internationaal halal kwaliteit certificaten uit.
- HALAL PLUS: Met dit keurmerk wordt aangegeven dat het product door Stichting Halal Correct halal gecertificeerd wordt. Door SKAL wordt het product biologisch gecertificeerd. SKAL is een onafhankelijke organisatie die controleert of producten biologisch zijn. Wanneer dit keurmerk wordt gebruikt is niet alleen naar het slachtproces gekeken. Zo wordt namelijk ook gekeken naar de omstandigheden waaronder het dier is gefokt en het onderdak van het dier. Daarnaast wordt gekeken naar de kwaliteit van het vlees, de wijze van transport en de afstand die is afgelegd.